28 ülkeden 77 önde gelen bilim insanı ortasında gerçekleştirilen bir anket, korona virüsüne karşı yaygın aşı yapılmamasının ve denetimsiz yayılmanın mevcut aşıları yaklaşık bir yıl içinde etkisiz kılabileceğine işaret etti. Ankete katılan bilim insanları, bilhassa az aşı yapılan ülkelerde yeni varyantların ortaya çıkabileceğini ve bir yıl içinde modifiye edilmiş aşı formüllerine muhtaçlık duyulabileceğini söyledi.
YÜZDE 88’İ ‘BÖYLE BİR RİSK VAR’ DEDİ
Anket, Af Örgütü ve Oxfam üzere yardım kuruluşları dahil çeşitli örgütlerden oluşan The People’s Vaccine Alliance (Halkın Aşı İttifakı) tarafından 28 ülkede Johns Hopkins, Yale ve Imperial College üzere itibarlı üniversitelerden 77 epidemiyolog, virolog ve bulaşıcı hastalık uzmanı ortasında yapıldı. İştirakçilerin yüzde 88’i, birçok ülkede az aşı yapılmasının aşılara dirençli mutasyonların ortaya çıkma riskini artırdığını söyledi.
‘DOKUZ AYDAN KISA BİLE SÜREBİLİR’
Ankete katılan bilim insanlarının yaklaşık üçte biri, aşıya dirençli varyantların dokuz ay ya da daha kısa mühlet içinde ortaya çıkabileceğini belirtti. Üçte ikisi ise bu süreyi ‘bir yıl yahut bir yıldan kısa müddet olarak’ verdi.
‘TÜM DÜNYAYI AŞILAMAK GEREKİYOR’
Bilim insanları, Covid-19 tehdidini kâfi oranda bastırmak için global bir aşılama çalışması gerektiğini vurguladı. Yale Üniversitesi’nden epidemiyolog Gregg Gonsalves, “Her gün yeni mutasyonlar ortaya çıkıyor. Bazen onları, öncüllerinden daha başarılı hale getiren boşluklar buluyorlar. Bu şanslı varyantlar daha tesirli bir formda bulaşabilir ve evvelkilere kıyasla bağışıklık sisteminden potansiyel olarak kaçabilir” dedi.
Gonsalves, “Eğer dünyayı aşılamazsak, sahayı giderek daha fazla mutasyona açık halde bırakıyoruz. Bu da, mevcut aşılardan kaçabilen ve güçlendirici doz (üçüncü doz aşı) gerektirebilecek varyantların çokça yayılmasına yol açabilir” diye konuştu.
ZENGİN-YOKSUL AYRIMI BÜYÜYOR
Bilim insanlarının bu ihtarlarına karşın, birçok ülkede hâlâ çok az aşı yapılabildi. ABD ve İngiltere üzere varlıklı ülkeler nüfuslarının dörtte birinden fazlasına en az bir doz aşı yapmış ve milyonlarca doz aşı almayı garantilemişken, Güney Afrika ve Tayland üzere ülkeler nüfuslarının yüzde 1’ini bile aşılayabilmiş değil. Birtakım ülkelere, birinci doz aşılar bile şimdi ulaşmadı.
Fakir ülkelere aşı dağıtmayı amaçlayan Covax ittifakı, 2021 yılında bu ülkelerin en az yüzde 27’ini aşı göndermiş olmayı umuyor. Ama tüm dünyada tedarik düşüncesi yaşandığı da biliniyor.
‘SINIRLI AŞILAMANIN TEHLİKESİ ANLAŞILMIYOR’
Oxfam’ın eşitlik siyasetlerinden sorumlu olan ve Halkın Aşı İttifakı’nın başkanlığını yürüten Max Lawson, “Zengin ülkelerin yaza kadar bütün yetişkin nüfusunu aşılama gayesiyle ortaya koyduğu aciliyet global duruma yansımıyor. Bunun yerine Covax yıl sonuna kadar, o da şayet başarabilirsek, tahminen yüzde 27 maksadı koyuyor. Bunun kâfi olmadığı açık” dedi.
Halkın Aşı İttifakı aşı geliştiren şirketlere üretimi artırmak için teknoloji ve telif hakkı paylaşımı davetinde bulunurken, Lawson ‘bilimin dayattığı, tezli bir global hedefe’ muhtaçlık duyulduğunu söyledi. Lawson, ‘sınırlı aşılamanın pek tehlikeli olduğunun yaygın biçimde farkına varılması gerektiğini’ belirtti. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
